खर्च गर्न भनेपछि अति कञ्जुस मान्छे तपाईंले आँखैअघिल्तिर देख्नु भएको हुन सक्छ । यही कञ्जुस्याइँका कारण उनीहरूले प्रशस्त पैसा र धन जम्मा गरेको धेरैलाई लाग्न सक्छ । तर प्रश्न के उठ्छ भने सबै धनी कञ्जुस किन हुन्छन् ? धनीहरूको बानी नै कञ्जुस हुनु हो ? कि पैसा कमाउन थालेपछि मान्छे कञ्जुस हुन थाल्छन् ?
यो प्रश्नले तपाईंको मात्र होइन, संसारका अधिकांश मानिसको दिमाग खराब गरिदिएको छ । कतिसम्म भने विश्वविद्यालयका शोधकर्तासमेत यही प्रश्नमा रिंगिन थालेका छन् । र, यो प्रश्नको उत्तर खोज्न लागिपरेका छन् । सन् १९९३ मा अमेरिकाका केही छात्रहरूबीच एउटा प्रयोग गरियो । प्रयोग के थियो भने जो विद्यार्थी कलेज पढ्छ र बढी खर्च गर्छ, तीमध्ये को चाहिँ धनी हो ? अनि जे जवाफ पाइयो, त्यसले शोधकर्तालाई नै अचम्ममा पार्यो । कलेजमा अर्थशास्त्र पढिरहेकामध्ये अधिकांश विद्यार्थी ‘कञ्जुस’ देखिए । उनीहरू खर्च गर्न निकैबेर सोच्थे । उनीहरूको यो बानी एक किसिमको कञ्जुसी नै लाग्थ्यो । यस्तै मनोविज्ञान र इतिहास पढ्ने विद्यार्थीहरू भने दुवै हातले मज्जाले खुलेर खर्च गर्थे ।
यो शोधमा के पनि पाइयो भने ग्र्याजुएसन पढ्दै गरेका विद्यार्थीले सुरुवाती दिनमा खर्च गर्न निकै कञ्जुस्याइँ गर्ने गर्छन् तर जसै पढाइ सकिँदै जान्थ्यो, उनीहरूको खर्च गर्ने क्रम क्रमशः बढ्दै जान्थ्यो । तर अर्थशास्त्र पढिरहेका विद्यार्थीहरूका मामिलामा भने यस विषयमा कुनै परिवर्तन देखिएन ।
अर्थशास्त्र पढ्ने सबै विद्यार्थी खर्च गर्न कञ्जुस्याइँ गर्ने अर्थ पनि यसबाट निकाल्न मिल्दैन । अधिकांश विद्यार्थीहरूमा भने यस किसिमको चरित्र देखिन्थ्यो । केही विद्यार्थी मज्जैले खर्च त गर्थे तर उनीहरूको संख्या निकै कम हुन्थ्यो ।
