२५ मेगावाट सोलार ऊर्जा एक वर्षभित्रै

काठमाडौं : विश्व बैंकको सहयोगमा निर्माणाधीन २५ मेगावाटको सोलार ऊर्जा आगामी एक वर्षभित्रै सञ्चालनमा आउने भएको छ । नुवाकोटको देवीघाटमा निर्माण भइरहेको यो सोलार ऊर्जामा विश्व बैंकले तीन करोड ७० लाख अमेरिकी डलर (करिब तीन अर्ब ८० करोड रुपैयाँ) ऋण सहयोग गरेको छ । यो ऊर्जा राष्ट्रिय प्रसारणमा जोडिनेछ ।

विद्युत् प्राधिकरणको वितरण तथा ग्राहक सेवा निर्देशनालयका उपकार्यकारी निर्देशक हरिराज न्यौपानेले यो सोलार ऊर्जा निर्माण गर्ने जिम्मा चिनियाँ कम्पनी राइजेन इनर्जीले पाएको जानकारी दिए । यो कम्पनीले गत फेब्रुअरी १४ देखि परामर्शदातामार्फत काम गरिरहेको छ । यो कम्पनीले वेयर हाउस निर्माण, कार्यालय स्थापना, डिजाइनिङसहिको काम गरिरहेको प्राधिकरणले जानकारी दिएको छ । सन् २०१९ को फेब्रुअरी १४ सम्ममा २५ मेगावाट सोलार ऊर्जा उत्पादन गर्ने र राष्ट्रिय प्रसारणमा जोड्ने समयसीमा निर्माण कम्पनीलाई दिइएको छ । यो कम्पनीले उत्पादन गरेको ऊर्जा राष्ट्रिय प्रसारणमा जोडिने अहिलेसम्मकै ठूलो क्षमताको सोलार हुने भएको पनि प्राधिकरणको भनाइ छ ।

प्राधिकरणले दिएको जानकारीअनुसार यस अघि सन् २०११ मा जापान अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (जाइका)ले उत्पादन गरेको ६ सय ८० किलोवाटको सोलार ऊर्जा राष्ट्रिय प्रसारणमा जोडिएको छ । यसबाहेक सिंहदरबारभित्र चिनियाँ सहयोगबाट उत्पादित ८९६ किलोवाटको सोलार ऊर्जा राष्ट्रिय प्रसारणमा जोडिएको छ । चिनियाँ अनुदानमा सिंहदरबारभित्रका र सरकारी निकाय अन्तर्गतका १९ वटा भवनको कौसीमा राखिएको सोलार प्यानलबाट उक्त ऊर्जा उत्पादन भएको छ । यो ऊर्जा राष्ट्रिय प्रसारणमै जोडिएको ऊर्जा मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

सार्वजनिक खरिद ऐनअनुसार ठेक्का नमिलेको विषयमा भएको विवादका कारण तत्कालीन लेखा समितिले यो आयोजना निर्माण रोकिदिएको थियो । निर्माण कम्पनी राइजेनले ठेक्का पाइसकेको काम गर्न नपाइको भन्दै अदालत गएको थियो । अदालतबाट राइजेनकै पक्षमा फैसाल दिएपछि अहिले यसको निर्माण अगाडि बढेको उल्लेख छ ।

विश्व बैंकले नेपालको जलविद्युत् क्षेत्रमा खर्चने गरी दिएको १३ करोड अमेरिकी डलरमध्ये सोलारमा तीन करोड ७० लाख डलर मात्रै खर्चिँदै छ । विश्व बैंकले दिएको बाँकी नौ करोड ३० लाख अमेरिकी डलर भने विद्युतीकरण, चुहावहव नियन्त्रण, सवस्टेसन निर्माण गर्नेसहितको योजनामा खर्च गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।

विश्वबैंकको यस्तो सहुलियत ऋणबाट सिन्धुली-दोलखा विद्युतीकरण, इलाम-पाँचथर विद्युतीकरण, गुल्मी-अर्घाखाँची-कपिलवस्तु विद्युतीकरण, सिन्धुली-रामेछाप ३३ केभीएको सव स्टेसनसहितको काम गर्ने भएको छ ।

देशको ऊर्जासंकट अन्त्य गर्न सरकारले ऊर्जा उत्पादन गर्न निजी क्षेत्रलाई प्रोत्साहन गरिरहेको भए पनि सोलार ऊर्जा महँगो भएको र नीतिगत अस्पष्टताका कारण प्राधिकरणले कुनै पनि निजी क्षेत्रसँग हालसम्म विद्युत् खरिद सम्झौता (पीपीए) गरेको छैन । सिंहदारबारभित्र उत्पादन भएको सोलार ऊर्जा चीन सरकारले अनुदानमा बनाइदिएकाले यो ऊर्जा सीधै राष्ट्रिय प्रसारणमा जोडिएको हो ।

सरकारले निजी क्षेत्रलाई ऊर्जा उत्पादन गर्न प्रोत्साहन गरेको भए पनि निजी क्षेत्रले उत्पादन गर्ने तयारी गरेको ६१ मेगावाटको सोलार ऊर्जा प्राधिकरणले खरिद गरेको छैन । प्राधिकरणको दरभन्दा महँगो प्रस्ताव गरेकाले खरिद नगरेको हो । नीतिगत अस्पष्टता र आयोजना निर्माण समयसीमा भन्दा ढिलो भएकाले हालसम्म कुनै पनि निजी क्षेत्रले उत्पादन गरेको सोलार राष्ट्रिय प्रसारणमा नजोडिएको प्राधिकरणको भनाइ छ । वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रमार्फ हुने सोलारको प्रयोग हालसम्म घरायसी प्रयोजनमै सीमित छ । इन्फो

सन् २०१९ को फेब्रुअरी १४ सम्ममा २५ मेगावाट सोलार ऊर्जा उत्पादन गर्ने र राष्ट्रिय प्रसारणमा जोड्ने समयसीमा निर्माण कम्पनीलाई दिइएको छ । (अन्नपुर्ण पोस्ट)