०४ अषाढ २०७६, काठमाडौं
प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेसका सांसदहरुले संसद अवरुद्ध गरेपछि चुईक्क पनि बोल्न नपाएका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले मंगलबार नै सिंहदरबारमा साँझ धारणा सार्वजनिक गर्न पत्रकार सम्मेलन गरे ।
जहाँ, प्रधानमन्त्री ओलीले नेपाली संचारजगतको भाषाप्रति दिएका एक अभिव्यक्ति सामाजिक संजालमा अहिले एकाएक चर्चित बन्यो ।
प्रमुख प्रतिपक्ष तथा आफ्नो विरोधीहरुबाट रुष्ट प्रधानमन्त्री ओलीले नेपाली संचारजगतको बारेमा राखेको धारणाले अहिले उनी आफै आलोचित बनिरहेका छन् ।
यद्यपी, सामाजिक संजालहरुमा उनको आलोचना मात्र भएका छन्, उनलाई व्यङ्ग्यमात्र गरिएको भन्ने भने होईन । प्रधानमन्त्रीको बचाउ गर्दै टिप्पणीकारको धज्जी उडाउने पनि देखिएका छन् ।
तर, सरदरमा हेर्दा त्यो उनको अभिव्यक्तिअन्तर्गत अनुयायी भन्दा आलोचक नै बढि देखिए ।
“नेपाली संचारमाध्यमले भाषा, धर्म तथा संस्कृतिको कुरा गर्छन्….नेपाली भाषामा बाउलाई बाउ नै भनिन्छ, अनि बाउलाई त ‘तपाईँ’ नै भन्ने चलन हुन्छ…बाउलाई पनि तिमी, आमालाई पनि तिमी, हजुरबालाई पनि तिमी….यो त नेपाली भाषा संस्कृतिभित्र पर्दैन होऊ ।” प्रधानमन्त्री ओलीले सम्मेलनमा भनेका थिए ।
प्रधानमन्त्री ओलीले आफुलाई धेरै संचारमाध्यमले ‘तपाईँ’ नभनेर ‘तिमी’ भन्ने गरेको भन्दै नेपाली संचारमाध्यमहरुको आलोचना गरेका थिए ।
त्यसपछि… प्रधानमन्त्री ओली धेरैबाट आलोचित भईरहेका छन् । विशेषगरि फेसबुक तथा ट्वीटरमा उनको आलोचकहरु बढेका देखिन्छन् ।
“फेसबुकका संचालकले फेसबुक पैदा गरेर गल्ती गरे कि क्या हो? यस्सै भनेको होईन । हाम्रो समाज त एउटा सभ्य, शिष्ट र मर्यादित समाज हो । हाम्रो टेलिभिजनले ‘तपाईँ’ भन्न कहिल्यै जान्दैनन् । ‘तपाई’ भन्ने नेपाली शब्दै हराईसक्यो ।’ प्रधानमन्त्री ओलीले फेरि थपेका थिए ।
अभिव्यक्तिमाथि आलोचक र समर्थक
प्रधानमन्त्रीको मिडियाको भाषाप्रतिको सो अभिव्यक्ति नेपाली सामाजिक संजालहरुमा सार्वजनिक भएपछि धेरै प्रधानमन्त्रीकै व्यङ्ग्य गर्नतिर व्यस्त भए ।
त्यसो त प्रधानमन्त्रीसँग समर्थकहरु पनि नभएको होईन ।
मिडियाको भाषाप्रतिको सो अभिव्यक्तिलाई नै विषय बनाएर धेरैले आफ्नो आधिकारिक ट्वीटरमा आ–आफ्नो विचार दिएका छन् ।
पत्रकार प्रतीक प्रधानले लेखेका छन्, “गुठीलाई सामन्तवाद देख्ने हाम्रा प्रधानमन्त्रीलाई ‘तपाईँ हजुर’ भन्नुर्यो रे । ल है सचेत हौं ।”
‘तिमी लेख्दा गाली बेइज्जती लाग्ला । अझ साइबर ल नै लाग्न के बेर?’
प्रतीकको ट्वीट ट्वीटरको फिडमा देखेपछि निर्मला ढकाल प्रधानमन्त्रीको बचाउ गर्छिन् ।
ढकाल लेख्छिन्, “प्रतीक जी तपाईँबाट यस्तो आशा थिएन । केपी ओली र प्रधानमन्त्रीबीचको भिन्नता सायद छुट्याउनै सक्नुभएन की?”
यस्तै गरि कत्तिले त प्रधानमन्त्री ओलीलाई ‘राजा बन्न खोज्यो’समेत भनेका छन् ।
लेखक खगेन्द्र संग्रौला लेख्छन्, “आमाबाबा हामीलाई ‘तँ’ भन्थे, त्यसमा ममताको कमी थिएन । हामी बाआमालाई तिमी भन्थ्यौं, त्यसमा आदरभावको कमी थिएन । सम्माननीय ओली मिडिया मलाई ‘तपाईँ’ भनिनस् भनेर राजाझैं कुर्लिन थाले । यी ‘समाजवादी’सँग डर लाग्छ । लेखक र पत्रकारलाई झ्याप्पै पक्रेर थला बसाउने पो हुन् कि?”
यसैगरि तपाई/तिमी/तँ जे भनिएपनि ती सबै नेपालीहरुकै संस्कार भएको मनोभावका साथ बबिता राई ट्वीटरमा लेख्छिन् ।
“नेपालका कत्तिपय जनजातिहरुमा बाआमालाई ‘तिमी’ सम्बोधन गर्ने चलन छ । प्रधानमन्त्री ज्यूका अनुसार यो त नेपाली संस्कारभित्र नपर्ने रहेछ । कसको संस्कार चाहिँ नेपाली रहेछ?”
प्रधानमन्त्रीको मिडियाको भाषाप्रतिको अभिव्यक्तिलाई लिएर कत्तिले आक्रोसपूर्ण भाषा तथा शैली देखाएका छन् त कत्तिले कवितात्मक र व्याङ्ग्यात्मक शैली पनि अपनाएका छन् ।
कवि रमेश सायन लेख्छन्, “प्रधानमन्त्रीले भन्नुभयो । बोल्नु भयो । ठीकै छ त । त्यो उहाँको भाषा हो । तर हामी त ‘बाउ आयो सुगुरले सप्पै साग खाुनभयो’वाला भाषा सुन्दै बोल्दै आएको मान्छे । आँ होस् हामी हाम्रो भाषा बोल्छम् । प्रधानमन्त्रीले भने ठीकै छ ।
अनि कत्तिले प्रधानमन्त्रीको चित्त दुखाईले विगतको कथाको याद आएको कुरा पनि उल्लेख गरेका छन् ।
ट्वीटरमा हिमा विष्ट लेख्छिन्, “हिजोको प्रमको चित्त दुखाई त कुनै बेलाको कथाको याद आयो । दाई ‘आलु तारेको छ’ भनेर सोध्दा ‘छैन’ अनि आलुको के परिकार पाईन्छ त छिट्टै भन्दा ‘फ्रेञ्च फ्राईज’ भनेको याद आयो ।”
यस्तो व्यङ्ग्यात्मक शैलीमा प्रधानमन्त्रीलाई थुप्रै झटारोहरु आएका छन् ।
‘मपाई कजिनी’ नाम भएको ट्वीटर प्रयोगकर्ता लेख्छिन्, “हजुर केपी ओली सरकार, कुन–कुन असंस्कारी पत्रकारले हजुरका जुनाफमा अनादर प्रकट गरे, नाम हुकुममात्र होस् । एकएकलाई प्रभुका पाउमा शीर नुहाउन हाजिर गराउँछे सेविकाले राष्ट्रसेवक हजुरको बाहुलीबाट यस्तो सवक पाउनेछन् की तिनका सात पुस्ताले सम्म अंग्रेजीमा पनि हजुर/तपाईँ भन्न थाल्नेछन् ।
