१५ कात्तिक २०७६, काठमाडौं

अहिलेको दक्षिणकाली नगरपालिका वडा नं.३ मा जन्मनु भएका डा. बद्री केसी बुवा कृष्ण बहादुर खत्री र आमा कान्छी खत्रीका ६ सन्तान मध्ये चौथो सन्तानको रुपमा २०२७ असोज २९ गते जन्मनुभएको हो ।

आफ्नै गाउँको स्कूलबाट ७ सम्म अध्ययन गर्नुभएका केसीले फर्पिङमा रहेको क्याम्पसबाटै आईए उत्तीर्ण गर्नुभयो । २०४६ सालको जनआन्दोलनमा विद्यार्थी हुँदै सक्रिय रहेका केसीले आन्दोलनपछि भने आफ्नो पढाईलाई ध्यान दिनुभयो ।

सन् १९९० मा रसिया छिर्नुभएका डा. केसीले त्यहिँबाट १९९६ मा एमए र १९९९ मा कम्युटर इन्जिनियरिङमा पिएचडी गर्नुभएको छ । गैरआवासीय नेपाली संघको विभिन्न नेतृत्वमा रहेर काम गर्नुभएका डा. केसी संघको कोषाध्यक्ष, २ कार्यकाल महासचिव र अहिले उपाध्यक्षको रुपमा लोकप्रिय मत सहित विजयी भएका हुन् ।

संघको योजनाकारको रुपमा रहनुभएका डा. केसीसँग उहाँको व्यक्तिगत जीवन संघर्ष, व्यवसायिक आवद्धता र संघको वर्तमान र भावी योजनाबारे परिवर्तन खबरले गरेको कुराकानी :

त्यो बेला छात्रवृतिमा रसिया कसरी जान सकिन्थ्यो र तपाई कसरी जानुभयो ?
रसिया दुई किसिमले जान सकिन्थ्यो । रसियन कल्चर सेन्टर र शिक्षा मन्त्रालय मार्फत । रसियन कल्चर सेन्टरले पार्टीमा आबद्ध मानिसहरुलाई मात्र पठाउँथ्यो भने शिक्षा मन्त्रालयले बढी नम्बर ल्याउने विद्यार्थीहरुलाई पठाउँथ्यो । त्यसबेला हाम्रो ब्याचको म टपर नै थिए । त्यसैले म शिक्षा मन्त्रालय मार्फत पढ्नको लागि रसिया जान सफल भएँ ।

त्यतिबेला रसिया जान भाषाको समस्या पर्दैनथ्यो ?
रसिया पुगेपछि १ बर्षसम्म भाषा नै पढाइन्छ । त्यसपछि मात्र कोर्स सुरु गरिन्छ ।

शुरुवाती समय तपाईले कसरी बिताउनुभयो ?
सन् १९९० मा म रसिया जादाँ सोभियत संघकै समय थियो । त्यहाँ सरकारले दिएको खर्चले १ हप्ता पनि खाना खान पुग्ने अवस्था थिएन । नेपालबाट परिवारले पैसा पठाउन नसक्ने भएपछि हामीले बाध्य भएर काम खोज्नुपर्‍यो । मैले सन् १९९३ देखि काम गर्न सुरु गरेको थिए । रातमा म गार्डको रुपमा काम गर्थे र दिनमा कलेज जान्थे ।

शुरुमा के काम गर्नुभयो र कति कमाउनु हुन्थ्यो ?
रसियनहरुको कम्पनीमा रातको समयमा गार्डको काम गर्थे । त्यसबाट ५० डलर जति कमाउँथे ।

त्यतिबेला रसियाको सुरक्षा अवस्था कमजोर थियो र ?
जुनसुकै ठाउँमा पनि सेक्युरेटी त चाहिन्छ नै । त्यो बेला परिवर्तनको समय भएकाले रसिया आतंकमय अवस्थामा थियो । त्यहाँ गुन्डाहरु राज्य व्यवस्था भन्दा माथि थिए । त्यसैले त्यहाँ सेक्युरिटीको अवस्था निकै फितलो थियो ।

कम्युनिष्ट सत्ता ढलेपछि छात्रवृतिमा गएकाहरुलाई असर पर्‍यो कि परेन ?
कम्युनिष्ट सत्ता ढलेर सोभियत संघ १५ वटा देशमा विभाजन भयो । त्यसपछि सोभियत संघको पुरै दायित्व रुसले ग्रहण गर्‍यो । त्यसमा विदेशी विद्यार्थीलाई पढाउनेदेखि लिएर वैदेशिक ऋणको जिम्मा समेत रुसले लियो । त्यसबेला म रुसमा नै पढेकोले सत्ता परिवर्तनले मलाई खासै असर गरेन ।

तपाईको पढाई चाहिँ कसरी अघि बढ्यो ?
स्कलरसीप मार्फत सन् १९९६ मा मास्टर्स र सन् १९९९ मा पिएचडी गरेको हुँ ।

अर्काकोमा काम गर्दै गर्नुभएको तपाइँ कसरी आफ्नै व्यवसाय सुरु गर्ने सोचमा पुग्नुभयो ?
पिएचडी गर्नको लागि समय दिन पनि नभ्याउने भएको कारण सन् १९९७ मा नै मैले पहिलेको काम छोड्दिएको हुँ । सोहि वर्षदेखि साथीहरुसँग आफ्नै इलेक्ट्रोनिक पसल सुरु गरेको थिए । त्यसबेलाको व्यापार भनेको मलाई पैसा कमाउन भन्दा पनि जिउनको लागि थियो । मैले पिएचडी सक्ने बेलासम्म धेरै क्षेत्रको ब्यापार गरेँ । त्यी सबै जिउनकै लागि थिए । एउटा स्थापित व्यापारी हुने लक्ष्य कहिल्यै पनि थिएन । तर यो बिचमा मैले विवाह गरे । त्यसपछि मेरो छोरी पनि जन्मिइन् । त्यसपछि भने मैले मेरो परिवार पनि धान्न पर्ने भएकाले मेडिसिनको व्यापार सुरु गर्नुपर्‍यो । त्यसपछि निकै ध्यान दिएर व्यापारमा लागेँ । जुन व्यापार अहिलेसम्म पनि निरन्तर गरिराखेको छु ।

पिएचडी गरेपछि तपाईको डिमाण्ड त बढ्यो होला नि ?
पिएचडी गर्ने मान्छे नेपालमा एकदम कम छन् । तर रसियामा भने प्रशस्तै छन् । त्यस हिसाबले पिएचडी पछि मैले टिचिङ गर्न सक्थे । त्यसो गर्न चाहिन ।

त्यसोभए विवाह गरिसकेपछि बद्रीलाई पैसा कमाउनु पर्छ भन्ने भावना आयो ?
हो ! सच्चाई त्यहि नै हो । विवाहपछि म मा जिम्मेवारी बढेको थियो । मैले मेरो परिवार पनि हेर्नुपर्ने भएकाले व्यापारतिर लागे । रसिया लार्जेस्ट ड्रिङकिङ देश हो । त्यसपछि हामीले चाइना, इन्डियाबाट चिया ल्याएर त्यहाँ फ्याक्ट्री नै सुरु गर्न थाल्यौँ । अहिले समेत त्यहीँ पेशालाई नै निरन्तरता दिइरहेका छौँ ।

को–को भएर सुरु गर्नुभएको थियो ?
म र एकजना साथी हुनुहुन्थ्यो । उहाँले पनि कम्युटर इन्जिनियरिङमा पिएचडी गर्नुभएको छ । उहाँको नाम एकनारायण चापागाई हो ।

अहिले तपाईको प्रोपर्टी कत्ति छ भन्न मिल्छ ?
खान लाउन र बच्चाहरुलाई पढाउन पुग्ने । नेपालमा घरपरिवारलाई समेत सहयोग गर्न पुग्नेछ । खासमा बिजनेश प्रपोटीको भ्यालु हुदैँन । अहिले हामीले हाम्रो बिजनेश ५ देशहरुमा मिलेर अगाडि बढाईरहेका छौँ ।

यहाँको विजनेश अहिले के–के छ ?
रसियामा चिया नै मुख्य हो । नेपालमा हामीले हाइड्रोपावर सम्बन्धी काम गरिरहेका छौँ ।

युक्रेनमा त हानाहान हुन्छ रे त्यसले तपाईको व्यापारलाई असर गर्दैन ?
हाम्रो छुट्टै अफिस छ । राजनीति कुराले खासै असर पर्दैन ।

अहिले यहाँको व्यवसायबाट रसियामा कति मानिसले रोजगारी पाएका होलान् ?
लगभग ५०० जति होलान् । त्यसमध्ये हाम्रो अफिसमा करिब ३० जना जति नेपाली पनि छन् ।

पढाई सकेर नेपालमा केहि गरौँ भन्ने लागेन ?
म सन् १९९६ मा मास्टर्स सकेर नेपालमै केही गरौँ भनेर आएको थिए । त्यो बेला नेपालमा परिवर्तनको समय थियो । त्यसकारण आउनासाथ जागिर पनि पाइएन । त्यसमाथि पिएचडि गर्ने अफर आएको कारण म रसिया नै फर्केको थिए । सन् २००१ मा म फेरि फर्केर नेपाल आए । ५/६ महिना यतै बसेर यहाँको बारेमा अध्ययन गरे । तर मेरी श्रीमती विदेशी परिन् । नेपालमा बसेर विदेशी श्रीमती पाल्नु भनेको हात्ती पाल्नु सरह हो । त्यसमाथि यहाँ द्वन्दकालिन अवस्था भएका कारण यहाँ सेटल हुन सकिन र म फर्के ।

अहिले यता सेटल नभएकै ठिकै भएछ भन्ने लाग्दैन कहिलेकाहिँ ?
त्यो बेलामा नेपालमा केही अवसर भएको भए यतै सेटल हुन्थे । त्यहीँ कुरामा अलि चिन्तित छु । अहिले नेपालमा धेरै अवसरहरु छन् । हामीले समयको कारण उतै बसोवास गरेकाले नेपालमा अवसरहरु गुमाइरहेका छौँ । त्यो हिसाबले नेपालमा सेटल हुन नसकेकोमा मलाई अपसोच नै लाग्छ ।

अब यहाँको एनआरएनए अभियानको विषयमा केहि बताइदिनुहोस् न ?
एनआरएनए स्थापना भएको पनि हामी नेपालीलाई नेपालले हुर्काईदियो । देशको लागि केहि गर्नुपर्छ भन्ने भावनाले सुरु गरेका हौँ । देशलाई कसरी राम्रो बनाउन सकिन्छ भनेर नै हामीले एनआरएनको थालनी गरेका थियौं । यसमा हामी सबैको लगानी छ । यो म एउटाको मात्र सफलता होइन । हामी सबैको हो । यो सफलता पछाडि धेरै मानिसले दुस्ख गरेका छन् ।

नेपालमा रहेर नेपाली आखाँले हेर्दा हिजो एनआरएनले लगानी ल्याउँछ भन्ने बुझाई थियो, पछिल्लो केही घटनाक्रमहरुले त एनआरएनप्रति धेरै गुनासोहरु बढेका छन् नि ?
पछिल्लो समयमा नेपालमा राजनीतिक दलहरुको ठूलो घुइचो लागेको छ । जसले धेरै प्रभावहरु पारिरहेको छ । ८० लाख नेपालीहरु बाहिर हुँदा हामीले अहिले विदेशमा बस्दापनि नेपाली नागरिकता नत्यागेका व्यक्तिले नेपालको भएका निर्वाचनमा भाग लिन पाउनुपर्छ भन्ने हाम्रो एजेन्डा छ । त्यो एजेन्डालाई सर्वोच्च अदालतले पनि हाम्रो पक्षमा फैसला गरिदिइसकेको छ । प्रवासमा बस्ने नेपालीहरुले चुनावमा भाग लिन पाए भने नेपालको राजनीतिक दलको चुनावमा केही परिवर्तन आउन सक्छ । त्यसैकारण पनि अब एनआरएनलाई राजनीतिक प्रभाव पार्नुपर्ने देखिन्छ । अर्को कुरा हामी विदेशमा गएर नेपालमा जे पढिरहेका थियौँ । विदेशमा पनि त्यहिँ राजनीतिक दलहरुसँग मिलेकै छौँ । विभिन्न जातीय संघसस्था खोलेका नै छौँ । यो एनआरएनए चाहिँ धार्मिक र सांस्कृतिक संस्थाभन्दा माथि हुनुपर्छ भनेर भनेका छौँ । त्यसैकारण संसारको सबैभन्दा ठूलो संस्थाको रुपमा एनआरएन स्थापित भएको छ । यति ठूलो संस्था संसारको कुनैपनि मुलुकमा छैन । अहिले हामीसँग भएको सञ्जाललाई राम्रोसँग म्यानेज गर्नु हाम्रो लागि च्यालेन्ज नै हो । संख्याको रुपमा जति हामी अघि बढेका छौँ क्वालिटीको रुपमा भने हामी त्यति अघि बढ्न सकेका छैनौँ ।

तपाई नेपालका राजनीति दलहरुले परिचालन गर्न खोजे भन्नु हुन्छ ? तर एनआरएनकै अध्यक्षको उम्मेद्वारले नै म कांग्रेसको उम्मेदवार हुँ भनेर घोषणा गर्नुभयो भनेर पत्रपत्रिकामा आएको छ ?
सायद उहाँले भनेको गलत बुझ्नुभयो होला । मलाई लाग्छ, उहाँ कुनैपनि पार्टीको उम्मेदवार नभएर एनआरएनकै उम्मेदवार हुनुहुन्थ्यो । कांग्रेस पार्टीले हामीलाई नाङ्गो पार्न लागेको थियो, कांग्रेसका केन्द्रिय नेताहरुले हामीलाई कुनैपनि समस्या दिनुभएको थियो भन्ने कुरा गलत हो । त्यस्तो केहीपनि भएको थिएन । अध्यक्षलाई यदि कांग्रेको सपोर्ट थियो भने अहिले उहाँ कांग्रेसमा नै हुनुहुन्थ्यो होला नि ।

अब यसमा हार्नेले चाहिँ आरोप लाउने, जित्नेले चाहिँ चोखिने कुरा हुन्छ । खासमा वर्तमान अध्यक्ष कुमार पन्तको राजनीतिक पृष्ठभूमि के हो ?
व्यवहारको हिसाबले कुनैपनि व्यक्तिलाई राजनीतिक रङ लगाइदिनु चाहिँ स्वभाविकै हो । विचार प्रति कुनैपनि व्यक्ति स्वतन्त्र हुन्छ । उसको आफ्नै विचारधाराहरु हुन्छन् । त्यो विचार कसैसँग मिल्नु आपत्तिको विषय होइन । तर उहाँले एनआरएनमा पार्टीको कुनै एजेन्डालाई लिएर गएको छ कि छैन हामीले हेर्नुपर्ने हुन्छ । म उहाँलाई धेरै अगाडीदेखि चिन्छु । उहाँले एनआरएनमा कुनै पार्टी समातेर अघि बढ्नुभएको छैन ।

पछिल्ला घटनाक्रमपछि एनआरएनलाई गैर राजनीतिक संस्थाको रुपमा स्थापित गर्नुपर्ने चुनौती छ कि छैन ?
वास्तवमा अबको हाम्रो चुनौती भनेको बाहिर बसेर धेरै पैसा कमाउने नेपालीहरु र मलेसिया जस्ता थुप्रै देशमा संघर्षरत प्रवासी नेपालीहरुको श्रम, सिप र श्रोत भित्र्याउने हो । एनआरएनए साधारण श्रमिकदेखि उच्च स्तरका मानिसहरु समेत अटाउने सामुहिक संस्था हो । त्यसकारण एनआरएनले हरेक सेक्टरमा हेर्नुपर्ने भएर सात क्षेत्र पहिचान गरेको छ । जसमा :

१.फरेनमाइग्रेसन भित्रको समस्या ।

२.इभेस्टमेन्ट :

इभेस्टमेन्ट भन्नाले नेपालभन्दा बाहिर बस्ने सबैजसोले पैसा पठाएका छन् । धनीले एकदम कम पठाएका छन् । सबै पैसा गरिब दु:खीले रगत पसिना बगाएर कमाएको पैसा पठाएका हुन् । तर त्यो पैसा बालुवामा पानी खन्याए जस्तै भएको छ । आधारभूत आवश्यकता परिपूर्ति गर्न र विलासितामा प्रयोग हुन थालेको छ ।

३. एनआरएनएले सानाठूला परोपकारी काम गरिरहेको छ । हामीले नेपालका समस्याहरुलाई म्यानेजेबल रुपमा समाधान गर्नुपर्नेछ ।

४.नेपालमा जब आपतविपत आउँछ तब हामीले बाहिर रहने मानिसहरुसँग नेपालमा यस्तो भयो भनेर तुरुन्त पैसा उठाउन थाल्छौँ । त्यसमा पनि पैसा आउन ढिला हुने भएकाले त्यसलाई हामीले संस्थागत रुपमा अघि लाने सोच बनाइरहेका छौँ । हामीले त्यसको लागि एनआरएनए फाउण्डेशन सञ्चालनको तयारी गरिरहेका छौँ । त्यसमा फाइदा के हुन्छ भने त्यहाँको पैसा दान गर्दा हाम्रा नेपाली व्यवसायीहरुले ट्याक्स तिर्नुपर्दैन । अर्को भनेको विपत पर्नुअघि नै हामीसँग फाउण्डेशनमा पैसा हुन्छ र फाउण्डेशनले अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरुसँग पनि सहकार्य गरेर सहयोग गर्नेछ । हामी अहिले यसमा गृहकार्य गर्दैछौँ ।

५. हामीले अहिले एनआरएनए एकेडेमी भनेर सुरु गरेका छौँ । त्यसले विदेशमा र नेपालमा बस्ने बौद्धिक वर्गसँग ब्रिजको काम गर्छ । एनआरएनबाट अब सीपका कुराहरु पनि सिकाइन्छ । अन्य देशमा गरिएका सीप र प्रविधिलाई यहाँ ल्याउनको लागि पनि हामीले एनआरएन एकेडेमीमा काम गरिरहेका छौँ । अर्को नेपालमा हामी सरकारले सहि बाटो लिएन भनेर नेताहरुलाई दोष दिने गर्छौ । तर नेताहरुलाई मात्र दोष दिनुपनि समस्याको समाधान भने होइन । त्यसको लागि हामीले एनआरएनए पोलिसी ग्रहण गरिसकेका छौँ । त्यसले अब संसारभरका बौद्धिक वर्गलाई नेपालमा फर्काएर ल्याउन आवश्यक छैन । उहाँहरुको योगदानलाई एनआरएनए मार्फत अगाडी लाने पोलिसी ल्याउनुपर्छ । त्यसबाहेक सरकारले कस्ता नीतिहरु ल्याउनुपर्छ भनेर उहाँहरुले योगदान दिन सक्नुहुन्छ । अहिले बनेको ५ बर्षे योजनामा हामीले दिएको ६० प्रतिशत सुझाव नेपाल सरकारले ग्रहण गर्‍यो । यसको महत्व धेरै रहेछ, यसले सहि निर्णय लिदोँ रहेछ भन्ने कुरा यहाँबाट पनि पुष्टि हुन्छ ।

६. हामीले जहाँ गएपनि आफ्नो पहिचान बिर्सनु हुदैँन । विदेशमा बसेपनि एकछिनमा त्यहाँ घुलमिल हुनसक्ने ठूलो सम्भावना छ । त्यसकारण हामीले हाम्रो संस्कृति, भाषा धर्म विदेशी भूमिमा जोगाउनु पर्छ । त्यसको लागि एनआरएनएले विभिन्न नेपाली समुदाय मार्फत कार्यक्रम गर्नु आवश्यक छ । नेपालमा अहिले १२३ भाषामा हामीले कुराकानी गर्ने गरेका छौँ । यो भाषा त्यतिकै जन्मेको होइन । हजारौँ बर्षदेखि हाम्रा पूर्वजले बोल्दै आएका कारण यसलाई परिस्कृत गराएर ल्याइएको हो । यसलाई हामीले बोल्न छोड्यौँ भने यो लोप हुन्छ । त्यसैले हामीले यसलाई जगेर्णा गर्नु आवश्यक छ । यसमा पनि एनआरएनएले काम गरिरहेको छ ।

७. हामी पहिलो पुस्ताका नेपालीहरु जो म जस्ता छौँ हामीलाई नेपाल सरकारले त न आइज भनेपनि दौडेर, भागेर, विदेशी नागरिकता लिइसकेको भएपनि नेपालमा आउँछौँ र आफ्नो दायित्व पुरा गर्छौ । किनभने यो हाम्रो रगतमा नै छ । तर हाम्रो दोस्रो पुस्ताका लागि आफ्नो मदरल्याण्ड नेपाल नभएर अर्कै भैसकेको छ । नाममा मात्र उनीहरु नेपाली भनेर चिनिएका छन् । जो एकदमै कम नेपाल आउँछन् । उनीहरुलाई नेपाल फर्काउन हामीले कार्यक्रम गरेनौ भने एनआरएनए संस्थाको अस्तित्व नै रहदैँन । त्यसको लागि पनि यो संस्थाले कार्यक्रमहरु गर्नेछ ।

यहाँहरुले व्यवस्थित ढंगले काम गर्न खोजिरहनु भएको छ, तर परिणाममा त त्यस्तो देखिएको छैन नि ?
संस्था आफैँ ठूलो साधन र स्रोत भएको छैन । त्यो कुरा सबैले बुझ्न आवश्यक छ । हाम्रो सामाजिक संस्था हो । हामीसँग जति साधन र स्रोत छ, त्यसलाई हामीले व्यवस्थापन गरेर चलाइरहेका छौँ । नेपालभन्दा बाहिर हामीले करिब ४० देशमा नेपाल फेस्टिभल गर्‍यौं । त्यसमा यतिधेरै मान्छेहरु आबद्ध भए कि नेपाल सरकारले यदि त्यो काम गर्ने हो भने १ अरब पैसाले पनि गर्न सक्दैनथ्यो। त्यसैगरी हामीले व्यक्तिगत रुपमा नेपालमा लगानी गरिरहेका छौँ । त्यसको खास लेखाजोखा छैन जुन हामी निकाल्दै छौँ । एनआरएनए एकडेमी पोहोर सालबाट मात्र सुरु भएको हो । त्यसको परिणाम आउन बाँकी नै छ । यो वास्तवमा नेपालभित्र आबद्ध रहने संस्थागत कुराभन्दा पनि ठूलो अभियान हो । यो अभिनयानलाई निरन्तरता दिन सकियो भने हामी विदेशमा बसेर नेपालमा लगानी गर्नको लागि उपयुक्त छ भनेर विदेशीलाई नेपालतर्फ आकर्षण गर्न सक्छौँ । बुझ्ने हो भने अहिले नेपालको अवस्था हेरेर कुनैपनि विदेशी कम्पनीले नेपालमा लगानी गर्न सक्ने स्थिति छैन । रेटिङको आधारमा हेर्ने हो भने हाम्रो देश सी रेटिङमा पनि आउँदैन । सबैले इन्भेस्ट गर्ने भनेको ए प्लस भएको ठाउँमा नै हो । त्यसको लागि हामीले विदेशीलाई नेपालमा लगानी गर्नको लागि मोटिभेट गरिरहेका छौँ र थप गर्न सक्छौँ । नेपालको प्रवर्द्धनको कुरा गर्दा टुरिजमको हिसाबले नेपाल लिडिङ सेक्टर हो र रहिरहन सक्छ । नेपालले अहिले भिजिट नेपाल पनि सुरु गरेको छ ।

भिजिट नेपाल २०२० मा एक प्रवासी नेपाली एक विदेशी साथी पठाउने भन्ने छ नि ! त्यो सम्भव होला ?
एकजनाले एक पठायो भने त नेपालले नै धान्न सक्दैन । ८० लाख टुरिस्ट नेपाल सरकारले अहिले धान्न सक्छ ? २० लाखसम्म भने धान्न सक्छ ।

तपाईहरुले पर्यटन प्रवर्द्धनमा लाग्ने योजना बनाउनु भएको छ ?
हामीले त्यसको लागि विशेष एमओयुमा हस्ताक्षर गरिसकेका छौँ । दशैँमा मात्रै १ लाख एनआरएनहरु यहाँ आएका छन् । त्यो हाम्रो एनआरएनए कन्फरेन्स भएका कारण आएका हुन् । एनआरएनए कन्फरेन्स नहुने हो भने ती मानिसहरु आउने थिएनन् ।

एक लाख एनआरएनले दशैँ र तिहारको बिचमा कति पैसा खर्च गरे होलान् ?
विदेशी टुरिस्टले उतैबाट नै कति खर्च गर्ने भनेर सोचेर आएको हुन्छ । तर हामीले ल्याएको जति पैसा सबै यता नै खर्च गरेर जाने हो । अहिले एनआरएन नै टुरिस्ट भएर आउँदा पनि फाइदा नै छ । १ लाख एनआएरन आएको बेला एकजनाले कम्तिमा पनि १ लाख रुपैयाँ नेपालमा छोडेर गएका छन् ।

१ लाख नै आए भन्ने आधार चाहिँ के छ नि ?
सबै हाम्रो कन्फरेन्सका कारणले आएका होइनन । हाम्रो कन्फरेन्सका कारण आउने चाहिँ करिब १५/२० हजार जति होलान् । तर कमसेकसम यहि अवसरमा १ लाख मान्छे चाहिँ आएका छन् ।

एनआरएन वृतमा वर्तमान अध्यक्षलाई जोडेर संस्था डा. बद्री केसी र जीवा लामिछानेको भिजनले चल्छ भन्ने हल्ला सुनिन थालेको छ, वास्तवमा एनआरएनए अब कसरी चल्छ ?
एनआरएनए एउटा टिमले चल्छ । म एकपटक कोषाध्यक्ष र २ चोटी महासचिव भएर काम गरिसकेका छु । त्यसैकारण पनि संस्थाको विषयमा मसँग राम्रो ज्ञान छ । त्यसैकारण हरेक विषयमा म आफ्नो रायहरु राख्ने गर्छु र मेरो रायहरु सुनिने गर्छ । त्यसमा मलाई खुसी लाग्छ । जीवा लामिछाने भनेको चुनावको बेला मात्र एक्टिभ नभएर सधैँभरि नै एक्टिभ भैरहनु हुन्छ । उहाँ कार्यसमितिले स्वतन्त्र रुपमा गर्ने काममा कहिल्यै पनि हस्तक्षेप गर्नुभएको छैन ।

वर्तमान अध्यक्ष कुमार पन्तले एनआरएनए सदस्यता सबैलाई नि:शुल्क दिने घोषणा गर्नुभयो ? सदस्य हुन बसोबास गरेको सम्बन्धित देशको जम्मा ५ डलर तिर्नुपर्छ ? त्यतिपनि तिर्न नसक्ने सदस्यले कसरी संस्थाको उद्देश्य पुरा गर्न सहयोग गर्न सक्लान ?
कुनैपनि सामाजिक संस्थामा तपाईले पैसा नतिरी स्थान पाउनुभयो भने त्यसमा तपाई आबद्ध भएको मानिदैन । फ्रि मा पाएको चिजको महत्व हुदैँन । अर्को कुरा सबै सदस्यलाई भोटिङ दिन सकिएन र भएको निर्वाचन व्यवस्थापन गर्न सकिएन भन्नेछ । त्यसकारण अध्यक्षज्यूले भन्नुभएको अनुसार बाहिर रहेका १ लाखजति हामी त्यसैपनि एनआरएन छौँ । अब उनीहरुलाई सदस्य बनाउँदा सित्तैमा बनाउने हो की पैसा लिएर बनाउने हो ? अन्तर्राष्ट्रिय संघसंस्थाहरु कसरी चलेका छन् । त्यसको अनुसन्धान गर्नैपर्छ । त्यसकारण अध्यक्षज्युको जुन आह्वान छ, त्यसलाई हामीले अध्ययन गर्नु आवश्यक छ । यदि त्यो उत्कृष्ट उपाय हो भने हामी त्यतातिर नै जान्छौ यदि होइन भने हामी जान सक्दैनौँ । अहिले हाम्रो संस्था धेरै पैसाको खोजीमा छ । हामीसँग जम्मा भएको पैसा ४२ करोड हो तर हामीले ५२ करोड खर्च गरिसकेका छौँ । १० करोड अतिरिक्त खर्च हुने भएको छ । अन्य कुरामा पनि हामीसँग भएको पैसाभन्दा धेरै खर्च भएको छ । त्यसैकारण पनि हामीले यसबारे सोच्नु जरुरी छ ।

धेरै मिडियाहरुले शेष घले अध्यक्ष हुदाँ १८ करोड संस्थामा बचत थियो अहिले अनियमितता भएर घाटामा गयो भन्ने सुनिन थालेको छ । निवर्तमान अध्यक्षले हामी घाटामा पनि छैनौँ हामीसँग फण्ड पनि छैन भन्ने अभिव्यक्ति दिनुभएको छ । वास्तविक कुरा के हो ?
शेष घलेको कार्यकालमा म कोषाध्यक्ष थिए । त्यसबेला संस्थालाई कसरी आर्थिक रुपमा सवल बनाउने भनेर मैले १० बर्षे प्लान पेस गरेको थिए । त्यहि प्लानलाई हामीले भिजन २०२० मा राखेका छौँ । त्यहि कारण आर्थिक रुपमा हामी सहि बाटोमा गएका थियौँ । त्यहि बिचमा भुईचालो गयो । हामीले भुकम्प पिडितको लागि ३७ करोड र आफ्नै भवन निर्माणको लागि १८ करोड जम्मा गरेका थियौँ । त्यो रकम शेष घलेको पालामा जम्मा भयो तर खर्च चाहिँ निवर्तमान अध्यक्षको पालोमा भयो ।

शेष घलेको पालोमा ५२ करोड खर्चमा जम्मा १० करोड मात्र खर्च भएको थियो । भवन निर्माणको लागि जग्गा किनेर राखेको थियो तर निर्माणको काम भएको थिएन । त्यसबेला मात्र १३ करोड खर्च भएको थियो । पछि भवन बनाउने खर्च यहि अवधिमा गर्नुपर्‍यो । हाम्रो बजेट भन्दा बढीको योजना थियो । ५२ करोडको योजना अहिले नभएर शेष घलेकै कार्यकालमा हामीले गरेका थियौँ । बिल्डिङको प्लानिङ पनि त्यतिबेलै गरिएको थियो । कहिँ कतै १ पैसा हिनामिना भएको छैन । बजेट भन्दा बढी खर्च मात्र भएको हो ।

यो पनि पढ्नुहोस :