काठमाडौं । आयुर्वेदमा चिसो निको पार्नका लागि धेरै उपाय वा उपायहरू सुझाएका छन्, जसको प्रयोगले छोटो समयमा पनि चिसो निको हुन्छ। हामीलाई उनीहरूको बारेमा थाहा दिनुहोस्। चिसो एक सामान्य समस्या हो जुन सामान्यतया भाइरल संक्रमणको कारण हुन्छ। जाडो मौसममा उनीहरुको गुनासो झनै बढ्छ । देशका धेरै क्षेत्रमामा चिसो बढेको छ भने मौसममा पनि परिवर्तन हुन थालेको छ । यस्तो अवस्थामा बदलिँदो मौसमका कारण रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा ह्रास आउने र रुघाखोकीका बिरामीको संख्या बढ्ने छ । आयुर्वेदमा चिसो निको पार्न धेरै प्रभावकारी उपायहरू सुझाएका छन्। त्यसैले हामीलाई ती उपायहरू बारे जानकारी दिनुहोस् ताकि हामी तुरुन्तै चिसो निको पार्न सक्छौं।
चिसोको सामान्य कारणहरू
कम तापक्रम र आर्द्रताले भाइरस र ब्याक्टेरियालाई फस्टाउन अनुमति दिन्छ र सामान्य चिसो निम्त्याउने राइनोभाइरस द्रुत रूपमा फैलिन्छ। जाडोमा शरीरको आन्तरिक तापक्रम घट्छ र यसले हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणालीलाई पनि कमजोर बनाउँछ ।
जाडो मौसममा दिन छोटो हुने र घामको किरण कम हुने भएकाले शरीरमा भिटामिन एमको मात्रा कम हुन सक्छ । भिटामिन एम को सही स्तर प्रतिरक्षा यो प्रणालीको लागि आवश्यक छ।
जाडोमा हावा सामान्यतया सुख्खा हुन्छ, जसका कारण शरीर भित्रको आर्द्रता पनि कम हुन्छ । सुख्खा हावाले नाक र घाँटीको म्यूकोसल टिस्युलाई सुकाउन सक्छ। जसका कारण शरीरको प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर हुन्छ ।
आउनुहोस् अब चिसो निको पार्ने आयुर्वेदिक उपायहरू जानौं।
अदुवा र मह
अदुवामा प्राकृतिक एन्टी ब्याक्टेरियल र एन्टी इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ जसले चिसो चाँडै निको पार्न मद्दत गर्छ। एक इन्च अदुवालाई राम्ररी काटेर त्यसमा एक चम्चा मह मिसाएर दिनको तीन पटक सेवन गर्नाले घाँटीको सूजन कम हुन्छ र नाक बन्द हुन्छ ।
तुलसी र कालो मिर्च
तुलसी र कालो मिर्चको सेवनले चिसोको लक्षणबाट छुटकारा पाउन मद्दत गर्छ। एक कपमा छ वटा तुलसीको पात र आधा चम्चा कालो मिर्च लिनुहोस्। यसलाई एक कप तातो पानीमा उमालेर पिउनुहोस् । यो मिश्रणले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ र चिसो भाइरससँग लड्छ।
नीम काडा
नीमको पातमा एन्टिब्याक्टेरियल र एन्टिभाइरल गुणहरू हुन्छन् जसले चिसोका लक्षणहरू कम गर्न मद्दत गर्दछ। १०(१५ नीमको पातलाई १ कप पानीमा उमालेर दिनमा दुई पटक पिउने ।
बेसार र दूध
बेसारमा एन्टी-इन्फ्लेमेटरी गुण हुन्छ जसले चिसो चाँडै निको पार्न मद्दत गर्छ, एक चम्चा बेसार मनतातो दूधमा मिसाएर राती पिउनुहोस्। यसले घाँटी सुन्निने समस्यालाई कम गर्छ र संक्रमणबाट राहत दिन्छ।
ड्रमस्टिक
ड्रमस्टिक पाउडर चिसो र खोकीबाट राहत प्रदान गर्न धेरै प्रभावकारी छ। एक कप तातो पानीमा एक चम्चा ड्रमस्टिक पाउडर मिसाएर दिनमा दुई पटक पिउनुहोस्। यसले शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउँछ ।
रक नमक र मनतातो पानी
नुन र मनतातो पानीले कुल्ला गर्नाले घाँटी सुन्निने र चिसोबाट आराम मिल्छ। ओसिलो चट्टानको एक चम्मच। एक कप मनतातो पानीमा एक चम्चा रक नुन घोलाउनुहोस् र दिनमा दुई पटक कुल्ला गर्नुहोस्।
मह र घ्यू
नाक पुरै बन्द भएमा मह र घिउ नाकमा हाल्दा आराम मिल्छ । २-३ थोपा शुद्ध घिउ र मह मिसाएर नाकमा हाल्ने, यसले नाक खोल्छ र सास फेर्न सजिलो बनाउँछ।
पानी र तरल पदार्थको सेवन बढाउनुहोस्
चिसोको समयमा शरीरमा पानीको कमी हुनु हुँदैन, त्यसैले सकेसम्म पानी, ताजा फलफूलको जुस र सुपको सेवन गर्नुपर्छ । यसले शरीरलाई हाइड्रेटेड राख्छ र चिसो लक्षणहरू चाँडै निको पार्छ।
हर्बल स्टीम इनहेलेसन
तातो पानीमा अदुवा, तुलसी र कागती हालेर वाफ गर्नुहोस् । यसले नाकको भीड खोल्छ र घाँटीको सूजन कम गर्दछ। यी आयुर्वेदिक उपायहरू अपनाएर तपाईं छिट्टै चिसो निको पार्न सक्नुहुन्छ। यद्यपि, यदि लक्षण लामो समयसम्म रहन्छ वा धेरै गम्भीर छ भने, डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।
