काठमाडौं । नाक बन्द हुनु वा नाक बन्द हुनु एक सामान्य समस्या हो जुन धेरै कारणले हुन सक्छ। सामान्यतया, नाकको भीड खतरनाक छैन, तर यो धेरै चिन्ताजनक हुन सक्छ। यसले तपाईंको सास फेर्न, सुत्ने र सामान्य कार्यमा बाधा पुर्याउन सक्छ। त्यसैले आउनुहोस् नाक बन्द हुने समस्याबाट मुक्ति पाउने उपायहरू पनि जानौं।
नाक बन्द हुने समस्या गर्मी या जाडोमा हुन सक्छ । यसको कारण सामान्य एलर्जीदेखि लिएर नाक फुट्नु वा साइनस इन्फेक्सन आदि हुनसक्छ। नाक बन्द हुने वा बन्द भएका कारणले नाक सुन्निने, घाँटी दुख्ने, सास फेर्न गाह्रो हुने, रुघाखोकी, ज्वरो आउने जस्ता धेरै समस्याहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन सक्छ।
नाक बन्द हुनुका धेरै कारणहरू छन्, जस्तै एलर्जी, सामान्य संक्रमण, सुन्निने वा नाकको तन्तु तरल पदार्थले भरिने। यसले अक्सर गम्भीर स्वास्थ्य समस्या उत्पन्न गर्दैन। तर, धेरैजसो केसहरूमा साइनस क्षेत्रमा हुने सङ्क्रमण मुख्य कारण भएको देखियो। साथै, नाक बन्द हुने संक्रमण वा एलर्जी, ज्वरो, नाकको हड्डी बाङ्गो, नाकको पोलिप्स, क्रोनिक साइनस, वातावरणमा रहेका कणहरूसँग सम्पर्कमा आउन सक्छ। वातावरणमा रहेको कण आदिको सम्पर्कमा आएका कारणले यस्तो हुन सक्छ । तर, नाक बन्द हुनुको सही कारण भने चिकित्सकले मात्र बताउन सक्छन् । त्यसैले जाडोमा चिसो भए यदि तपाईलाई रुघाखोकी लागेको छ र यसको कारणले तपाईको नाक बन्द भएको छ भने केहि घरेलु उपायहरु जान्नुहोस् ।
तातो कुरा पीउनुहोस् : पानी, जडिबुटी चिया र ब्रोथमा आधारित सूप जस्ता धेरै तरल पदार्थहरू पिएर निर्जलीकरण रोक्न मद्दत गर्न सक्छ।
मसलादार खाना : मसलादार खानेकुराहरू जस्तै मसला, खुर्सानी, अदुवा वा लसुन खाँदा बलगमलाई खुकुलो बनाउन मद्दत गर्छ। वास्तवमा, गर्मी र जलनले नाक बग्छ, जसले रोकिएको नाकलाई अस्थायी रूपमा खोल्न मद्दत गर्दछ। तर पहिले डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।
ह्युमिडिफाइङ : नाकको मार्गको सुन्निएको झिल्लीलाई कम गर्न कोठामा ह्युमिडिफायर प्रयोग गर्नुहोस्। जब तपाइँ भीड अनुभव गर्नुहुन्छ, सुख्खा हावाले प्रायः नाकको भीड निम्त्याउँछ।
तसर्थ, कोठामा ह्युमिडिफायर प्रयोग गर्दा वरपरको हावामा आर्द्रता स्तर कायम राख्न मद्दत गर्न सक्छ।
स्ट्रक्चर्ड इनहेलेसन वा स्टीम : स्टीम इनहेलेसनले मद्दत गर्न सक्छ, तर उमालेको पानीमा सावधान रहनुहोस्। उमालेको पानीलाई एउटा भाँडोमा राख्नुहोस् र टेबलमा राख्नुहोस्। टेबल नजिकैको कुर्सीमा बस्नुहोस् र आफ्नो अनुहार बेसिन वा कचौरामा राख्नुहोस्। अब सामान्य रूपमा ६ देखि ९ मिनेटसम्म सास फेर्नुहोस्।
टाउको माथि राख्नुहोस् : सुत्दा टाउको माथि राख्नुपर्छ ताकि सास फेर्न सजिलो हुन्छ। तपाईं सजिलै सास फेर्न आफ्नो अनुहारमा तातो तौलिया पनि राख्न सक्नुहुन्छ।
ड्रपको प्रयोग : डिकन्जेस्टेन्ट स्प्रे र ड्रपहरू अवरुद्ध नाकमा धेरै प्रभावकारी हुन्छन्। तिनीहरूले चाँडै आफ्नो नाक खोल्न सक्छन् तर तिनीहरू छ दिनको लागि मात्र प्रयोग गर्नुपर्छ यदि तपाईंले तिनीहरूलाई लामो समयसम्म प्रयोग गर्नुभयो भने, तपाईंले तिनीहरूलाई प्रयोग गर्न छोड्दा तपाईंको नाक फेरि बन्द हुन सक्छ।
अदुवा खानुहोस् : अदुवामा एन्टि-इन्फ्लेमेटरी र एन्टि(एलर्जिक यौगिकहरू हुन्छन्, जस्तै जिंजरोल र शोगाओल। अनुसन्धानले देखाउँछ कि हरेक दिन ५०० मिलिग्राम अदुवाको अर्क लिनु नाकको एलर्जीका लक्षणहरूको लागि क्लेरिटिन जस्ता एन्टिहिस्टामाइन औषधिहरू जस्तै प्रभावकारी हुन सक्छ। अदुवाको एन्टी-इन्फ्लेमेटरी गुणहरूले नाकको मार्गहरूमा एलर्जी-सम्बन्धित सूजन कम गर्न मद्दत गर्दछ र नाक सफा गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
नाक बन्द हुनु जीवन जाने अवस्था होइन, त्यसैले नआत्तिनुहोस्। र चिकित्सकको सल्लाह बिना घरेलु उपचारहरू अपनाउनु हुँदैन।
